Zomaar ergens in de stad binnen mijn gehoorsafstand ontstaat er een gesprek dat mijn aandacht trekt. Eerst tussen twee mensen, dan voegen zich er nog twee bij. Ze zijn het luid en roerend eens. Over “die daklozen”. Naar aanleiding kennelijk van een bepaalde persoon die altijd op dezelfde plek zit, daar en daar, bekend bij al deze vier converseerders. Dat die regelmatig moet worden afgevoerd met een politiecombi. Dat ze die zouden moeten wegsteken. Dat die een gevaar is en niet te doen. Eigenzinnig. Hopeloos. Want “ze willen niet geholpen worden hè”. Dat ze er genoeg gezien hebben tussen flessen drank maar die boos worden als je ze een brooike aanbiedt. Enz. enz. Ik blijf luisteren. Hoor veel frustratie. Er worden verhalen gedeeld. Deze mensen hebben precies wel jarenlang willen “helpen”. Kregen stank voor dank en hebben het opgegeven.

Gisteren nog heb ik uitgebreid andere kanten van dat verhaal kunnen beluisteren. Van daklozen zelf. En hun onmachtig gevoel van altijd uitgespuugd en verkeerd begrepen te worden. Hypergevoelig geworden voor de onmiskenbare asymmetrie met andere mensen, die zich beter voelen, het goed menen, zo goed weten hoe dit moet worden aangepakt en hoe zij moeten meewerken.

Geholpen worden is het moeilijkste wat er is. Zeker als je zelfrespect toch al je leven lang harde klappen heeft gekregen. Maar voor iedereen is het lastig, laten we eerlijk zijn. Moet je hulp maar ondergaan omdat je anders “niet meewerkt”? En wat is helpen? Willen we wel geholpen worden? En andersom: als iets echt zou helpen, wie zou dat dan niét willen?

Op het eind heb ik me toch in het gesprek gemengd. Het ging inmiddels over schurft en vuil en “ze” en “walgelijk”. Ik stel voorzichtig een vraag: “Excuseer, mag ik ’s vragen, hebben jullie het over mensen?” Verblufte blikken. Ik licht toe. Vertel een paar van mijn ervaringen. Vraag naar de hunne. Noem andere factoren die meespelen. En ja, ik toon ook begrip voor hun frustraties, want het is niet gemakkelijk, vind ik ook. Nog meer boze algemeenheden. En dat ik er niks van af weet. Misschien niet nee. Dat is nu net het punt. Wat weten wij nu over de realiteit van leven op straat.

Misschien willen we allemaal niet geholpen worden. Of wel? Om elkaar te vinden. Als mensen.

(Foto: Brandpunt 23)