Grote wereldproblemen. Kleine bubbels. Wat kan ik doen. Wat heb ik nodig. Hier tussen mijn muren bijvoorbeeld. Wat heeft die ander nodig. Daar in die natte tent op Lesbos bijvoorbeeld. Zoals de winterkou en de vergetelheid hen overspoelen, zo mij de schaamte en onmacht. De problemen zijn te groot, de kloof is te diep. – Of niet?

Inzoomen. Dat heeft deze coronacrisis ons geleerd. Vanuit onze ingekapselde verlammende bubbels inloggen en medemensen aantreffen in gelijke vierkantjes, allemaal gezichten, allemaal even klein of groot. En zo zoeken we dat wekelijkse contact. Iedereen is welkom. We vinden elkaar. Zomaar een open clubje mensen, op Lesbos, in Roemenië, Kroatië, Italië, België, Nederland. En zo ontstaat er terug een beetje humaniteit, tegen de dehumanisering in. Want dat is wat er gebeurt.

Gelukkig nieuwjaar iedereen!, zo klinkt het al meteen enthousiast vanuit Lesbos onze kant op. En algauw erachteraan de verhalen. De eerste minister is op bezoek geweest, vertellen ze. Tijdens zijn bezoek werden er zogezegd verbeteringswerken uitgevoerd. Toen hij weer weg was, vertrokken de machines ook weer. Net als in de tijd van Ceausescu, herinnert de Roemeense zich. Leugens voor het imago van de machthebber. Maar de kampen worden vergeetputten, en de coronalockdown maakt er gevangenissen van. En toch. Ondertussen doen onze vrienden op Lesbos onverwoestbaar verder. Allemaal vluchteling, maar liever nog vrijwilliger. Allemaal hebben ze dromen, zijn ze begaan, zetten ze zich in voor anderen, of het nu mag of niet. Corona? Afstand is er toch sowieso niet? Als je kinderen ziet met psychische problemen, moet je toch iets kunnen doen, zegt de muzikant uit Congo die clips opneemt en spelletjes organiseert. We blijven proberen, zo heet de website die de leraar uit Afghanistan ontwerpt, de man die wekelijks aan 300 kinderen les geeft in Engels en computer. Nieuwjaar? Dat vieren ze hier niet, de meesten hebben geen idee van datum of tijd, ze zijn moe. Of nee, onze jongste gesprekspartner herhaalt het elke week: dit nieuwe jaar wordt beter, ik voel het. Haar motto is: 1 is beter dan 0. Ze wil wiskunde studeren, dus zij kan het weten. En 2021 zal dus beter worden dan 2020.

En wat wij Europeanen kunnen doen? Invloed uitoefenen op UNHCR om toelating te krijgen voor hun vrijwilligerswerk. Concreet genoeg?

Onmacht en schaamte kun je alleen maar te lijf als je inzoomt.